روغن حیوانی بهتر است یا جامد یا مایع یا گیاهی
روغن حیوانی بهتر است یا جامد یا مایع یا گیاهی؟
متأسفانه عده کثیری به نوع روغنی که استفاده می کنند اهمیت نمی دهند. در حالی که یکی از مسائل مهم در تهیه غذا روغن است.
بعضی ها به دنبال روغن حیوانی و برخی به دنبال روغن گیاهی می گردند. روغنهای حیوانی که از چربی شیر حیوانات گرفته می شوند و روغن گیاهی مانند ذرت، سویا، زیتون، کنجد و… اما قطعاً بین روغنهای حیوانی و گیاهی تفاوتی وجود دارد.
برای ارزیابی انواع روغن های خوراکی و مقایسه آنها با یکدیگر، ویژگی های زیر را در نظر می گیریم:
1- میزان اسیدهای چرب ضروری موجود در روغن
2- میزان چربی های غیر اشباع نسبت به چربی های اشباع در روغن ( یعنی اینکه چقدر برای قلب مفید است)
3- تأثیر روغن بر کلسترول خون (یعنی آیا کلسترول خون را افزایش می دهد یا کاهش، مخصوصا در افراد دچار چربی خون بالا )
4- طعم و بوی روغن
5- وجود بقایای آفت کش ها در روغن در طی فرآیند تولید آن
6- تاثیر گذاری روش های فرآیند روی ارزش تغذیه ای روغن
7- توجه به نقطه دود روغن در مصارف سرخ کردنی
8- سایر فواید روغن
روغن های خوراکی به دو دسته تقسیم می شوند:
روغن های نباتی(گیاهی) که اغلب از دانه گیاهان گرفته شده و به دو دسته جامد و مایع تقسیم می شوند مانند: روغن زیتون، سویا، کنجد، آفتابگردان و.... . روغن های حیوانی همانند روغن کره گاو و گوسفند یا روغن دنبه گوسفند یا روغن شحم گاو
روغن های گیاهی
روغن های گیاهی امروزه اغلب از گیاهانی همچون سویا، نارگیل، آفتابگردان، کلزا(کانولا)، بادام زمینی، پنبه دانه، گردو، هسته انگور، آوواکادو، هسته پالم، ذرت، زیتون، دانه کتان، کنجد و... و یا مخلوطی از آنها تولید می گردد.که برای رشد این گیاهان مقادیر بسیار بسیار زیادی سموم آفت کش استفاده می گردد که در نهایت این سموم با خوردن روغن گیاهی،وارد بدن می گردد.عموما روغن های گیاهی حتی نوع معروف به سرخ کردنی نتنها توان تحمل گرمای بالا ندارد بلکه با پخت و پز و سرخ کردن ملکول های آن شکسته و تبدیل به رادیکال های آزاد سرطانزا می گردد.برخی از این روغنها روغن های سردی هستند که بیش از اینکه کاربرد خوراکی داشته باشند کاربرد صنعتی دارند، بعضی دیگر در گذشته برای جلا دادن در صنایع چوبی، تولید روغن چراغ، شمع و... مورد استفاده بوده و بعضی از گیاهان این روغن ها سمی بوده که امروزه با اصلاحات ژنتیکی آنها را تبدیل به روغن خوراکی کرده اند و لذا فقط برخی از این روغن ها مناسب پخت و پز و سرخ کردن هستند.
دکتر مسعود قاسمی متخصص قلب و عروق در مصاحبه اختصاصی گفت: این که روی روغنهای گیاهی نوشته میشود: «بدون کلسترول» جنبه بازرگانی دارد، زیرا روغن گیاهی اصلاً نمیتواند کلسترول داشته باشد، اما روغن گیاهی میتواند ایزومر ترانس بالایی داشته باشد. ایشان با بیان اینکه روغن گیاهی حاوی ایزومر ترانس از روغن حیوانی به مراتب مضرتر است ادامه داد: موقع خرید تنها نباید به واژه «بدون کلسترول» توجه شود بلکه روغن گیاهی نباید جامد یا نیمه جامد باشد؛ همچنین کره گیاهی بسیار مضر است. این متخصص قلب و عروق ادامه داد: ایزومر ترانس یکی از اشکال شیمیایی روغن مایع است و مشخص شده است ایزومر ترانس در بدن باعث انسداد قلبی و مغزی میشود.وی با بیان اینکه امیدواریم 10 درصد روغنهای موجود در بازار ایزومر ترانس را نداشته باشند گفت: امیدواریم این روغنهای مایع یا ایزومر ترانس نداشته یا زیر یک درصد داشته باشند، زیرا این ایزومر بسیار برای بدن مضر و خطر آفرین است.
مسعود قاسمی با اشاره به اینکه ایزومر ترانس باید از داخل روغنهای مایع گیاهی حذف شود ادامه داد: بیشتر از ۲۰ درصد کالری روزانه نباید از چربیها شامل روغنها و چربی موجود در سایر مواد غذایی تهیه شود.وی با بیان اینکه بهترین روغن برای ساخت سالاد روغن زیتون است ادامه داد: روغن زیتون بهترین روغن گیاهی است و نباید حرارت داده شود، ولی به علت قیمت بالا محدودیت مصرف دارد و بهترین روغن برای پخت و پز و سرخ کردن ، روغن حیوانی است.
قاسمی با بیان اینکه اطلاق عنوان «روغن زیتون مناسب حرارت بالا» درست نیست ادامه داد: امکان ندارد روغنی که ذاتش مغایر با حرارت بالاست را مناسب سرخ کردن معرفی کنند؛ البته باید ماهیتش را تغییر داده باشند که دیگر روغن مفیدی نیست.رئیس انجمن آترواسکلروز گفت: تقلبی بودن و اصیل نبودن روغن زیتون مرز ۸۵ درصدی را رد کرده است و این روغنها چه داخلی و چه خارجی تقلبی است و با طعم دهنده این طعم را پیدا میکند، البته نه اینکه روغنش مسموم باشد، اما ۲۰ درصدش روغن زیتون و ۸۰ درصدش روغن دیگری است، بنابراین به منبع تهیه روغن زیتون حتما توجه شود.
روغن های حیوانی
دکتر محمد دریایی، متخصص علوم بیولوژیک در کتاب «فستفودها و نوشابههای ناگوار» میگوید:
(تحقیقات اخیر غربیها نشان میدهد که مصرف روغنهای گیاهی مانند کلزا نیز موجب گرفتگی و انسداد عروق قلبی میشود و بالعکس مصرف روغنهای حیوانی مانند روغن گاو و گوسفند مفید است و برای قلب هیچگونه زیانی ندارد!) او در بخش دیگر این کتاب مینویسد: پروفسور لمبکه و دکتر فرام آلمانی معتقدند چون روغنهای حیوانی از اجزای حلقوی ترکیب یافتهاند به سهولت در روده جذب و حل میشوند و روغنهای نباتی(گیاهی) فاقد چنین خاصیتی هستند و به علت اینکه دارای مقدار زیادی اسیدلینولوئیک هستند برای سلامت مضرند. دو دانشمند مذکور همچنین اعلام کردهاند تصور اینکه روغنهای حیوانی موجب افزایش کلسترول در خون میشوند از نظر علمی بیاساس است.
روغن حیوانی، برای سلامت قلب لازم است یا مضر؟
دکتر اکبری متخصص آسیبشناسی در کتاب مثلث سلامت تحت عنوان «روغنهای حیوانی، بنزین سلولهای قلبی» مینویسد: «درمورد سلولهای عضله قلب بهترین بنزین سلولی روغنهای حیوانی هستند، زیرا سلولهای قلبی از اسیدهای چرب آزاد تغذیه میکنند که بهترین آنها در چربیهای طبیعی حیوانی یافت میشود، بنابراین کسانی که اصلا از روغنهای حیوانی استفاده نمیکنند دچار یک بیماری قلبی بهنام کاردیومیوپاتی میشوند که بر اثر کمبود انرژی سلولی به وجود میآید.
کلسترول سم نیست بلکه مادهای حیاتی و لازم است!
آقای دکتر یوفه راونسکو محقق علوم شیمی که به جرات میتوان گفت ارزشمندترین کتاب جهان را در رسوایی تحقیقات کلسترول نوشته است به نکات جالبی اشاره میکند: بدنتان بیش از سه تا چهار برابر کلسترولی که از غذا میخورید، خودش تولید میکند! هنگامی که کلسترول زیادی میخورید، کلسترول تولیدی در بدنتان کاهش مییابد و بالعکس! بیماران قلبی و عروقی بیش از افراد سالم، کلسترول و چربیهای حیوانی مصرف نکردهاند!
اتفاقا بیماران سکته مغزی،کمتر از دیگران چربی حیوانی مصرف میکنند! درصد ضایعات قلبی و عروقی در افراد با کلسترول کم با افراد با کلسترول بالا تفاوتی ندارد! کلسترول بالا برای زنان و سالخوردگان زیانی ندارد! اغلب داروهای ضدکلسترول برای سلامت مضر است و ممکن است عمر را کوتاه کند!
وی در ادامه اضافه کرده است: یکی از علل این تبلیغات حذف روغنهای سالم از سفره مردم جهان بود که خود دو علت دارد؛ اول اینکه روغنهای حیوانی سالم بسیار ساده و بومی و در دسترس مردم بودند و زمینه سود سرشاری را برای کارخانهها نداشتند! دوم مصرف روغنهای حیوانی سالم از بسیاری از بیماریها پیشگیری میکردند که این مانع بزرگی برای شرکتهای بزرگ داروسازی جهان است! اما در ادامه دکتر ساداتی علوم تغذیه در کتاب «کلسترول و چربی دوست است یا دشمن؟!» نوشته است: (یادآوری میکنم که تایید و تاکید مصرف چربیهای حیوانی مثل روغنهای گاوی و گوسفندی، به هیچ عنوان به معنی مصرف زیاده از حد و بیجای این موارد نیست، بلکه ما قصد داریم زمین بازی را عوض کنیم.) همچنین دکتر رضا منتظر درمورد روغنهای حیوانی نوشته است: (تحقیقات اخیر مجددا نادرستی فرضیات گذشته را اثبات کرده و نشان داده که روغن حیوانی کلسترول مفید بدن را افزایش و برعکس باعث سوزاندن کلسترول مضر آن میشود!)